Tam thất là dược liệu gì? Có những công dụng nổi bật ra sao

Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh chủ đề tam thất ngâm mật ong trong thời gian gần đây, nhiều người tin rằng nếu củ tam thất(hay còn gọi là điền thất nhân sâm) mang kết hợp với mật ong rừng nguyên chất sẽ có tác dụng tốt hơn rất nhiều, đồng thời điều trị được một số bệnh cứng đầu. Vì vậy, trong bài viết chúng tôi sẽ tập trung phân tích về chủ đề này để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn.

Tam thất mật ong là gì

Tam thất ngâm với mật ong là sản phẩm được tạo ra từ củ tam thất thái lát mỏng rồi ngâm với mật ong, mục đích là muốn phát huy tác dụng của cả điền thất nhân sâm và mật ong để sử dụng giúp gia tăng sức khỏe và điều trị bệnh.

Tác dụng của tam thất mật ong

Về cơ bản, công dụng của tam thất ngâm mật ong gần như là sự kết hợp về công dụng giữa tam thất và mật ong. điền thất nhân sâm được dùng để điều trị một số loại bệnh, cả điền thất nhân sâm và mật ong đều có công dụng làm đẹp. Bạn có thể tìm hiểu cụ tác dụng của chúng trong các bài viết sau:

Theo y học hiện đại:

Tam thất là thảo dược quý chứa nhiều thành phần dược chất có lợi như Axit amin, alcaloid, sterol, tinh dầu, các nguyên tố vi lượng Canxi, Sắt, đặc biệt là 2 chất: 20(S) protopanaxatriol và 20(S) protopanaxadiol chỉ có thêm ở Nhân Sâm. Thân rễ điền thất nhân sâm chứa tới 23 saponin đã được biết, b – sitosteryl -3-0-b -glucopyranosid và 14 saponin mới thuộc vào nhóm dammaran do tác giả phân lập, xác định cấu trúc đặt tên là Vina ginsenosid R1-R14. Mật ong chứa năng lượng, carbohydrat, đường, chất xơ thực phẩm, chất béo, Protein, nước; các Vitamin B2, B3, B5, B6, B9 và C; các nguyên tố vi lượng Canxi, Sắt, Magie, Photpho, Kali, Natri và Kẽm. Khi hai loại này kết hợp với nhau sẽ giúp bồi bổ cơ thể, nâng cao thể trạng, chữa chứng suy nhược cơ thể, đồng thời hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch, thiếu máu,… trị nám và tàn nhan, giúp chị em có một làn da đẹp và sáng.

Còn theo y học cổ truyền:

Tam thất có vị đắng ngọt, tính ấm, vào 2 can là Can và Vị. Có công dụng cầm máu, trị ứ máu, giảm đau, hoạt huyết,… Còn mật ong có vị ngọt, tính bình, vào 3 kinh là Tỳ, Phế và Đại trường. Có công dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ tỳ vị, dương huyết, gia tăng sinh lực, tăng vị giác, chỉ khát, nhuận phế, trị ho ra máu, ho mạn tính, cung cấp năng lượng cho cơ thể,…

Các công dụng cụ thể của tam thất mật ong

Chống lão hóa, làm đẹp da

Có tới 50% mỹ phẩm trên thế giới có thành phần của mật ong.Trong mật ong chứa rất nhiều thành phần Vitamin và khoáng chất thiết yếu, cả mật ong và tam thất đều chứa hợp chất chống oxy hóa tự nhiên resveratrol. Vì vậy sự kết hợp này sẽ giúp cơ thể chống lại sự lão hóa, đối với chị em thì giúp làm đẹp da từ trong ra ngoài.

Hợp chất resveratrol còn giúp cơ thể hạn chế hấp thụ Calo, kìm hãm các tác nhân gây ra lão hóa, duy trì ổn định cấu trúc AND từ đó giúp kéo dài tuổi thanh xuân, phòng và điều trị tàn nhan, mụn hiệu quả.

Hỗ trợ chức năng tiêu hóa của dạ dày

Chúng ta đều biết mật ong rất tốt cho dạ dày, người ta còn kết hợp với tinh bột nghệ vàng để điều trị bệnh đau dạ dày. Các dịch tiết ra từ tam thất cùng với mật ong sẽ làm giảm sự tiết dịch ở niêm mạc dạ dày, từ đó giúp hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày, bệnh viêm loét dạ dày và tá tràng, rối loạn tiêu hóa. Các chất chống oxy hóa và chất xơ trong mật ong giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giảm thiểu nguy cơ bị ung thư ruột kết, chướng bụng đầy hơi, giúp ăn ngon ngủ ngon hơn. Đặc biệt trong mật ong chứa hoạt chất làm gia tăng co bóp cơ trơn ở ruột, giúp đẩy phân ra ngoài tốt hơn, rất phù hợp với người thường xuyên bị táo bón, đau dạ dày.

Phòng chống bệnh ung thư

Tại trường Đại học Santiago de Compostela Tây Ban Nha, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện ra rằng trong tam thất chứa Tannins, Axit Caffeic và Resveratol, đây đều là các hoạt chất có tác dụng phòng ngừa bệnh ung thư tiền liệt tuyến và ung thư phổi. Ngoài ra còn có hoạt chất Bioflavonoid có khả năng chống oxy hóa, ngăn chặn sự oxy hóa Vitamin C, tăng cường hấp thu Vitamin C, từ đó giúp liên kết mô trong cơ thể chặt chẽ hơn, chống lại hiện tượng đứt mao mạch, tăng cường sức mạnh tế bào, chống lại đột biến tế bào ung thư.

Bảo vệ tim mạch, chống đột quỵ

Chất chống oxy hóa Polyphenol trong tam thất có tác dụng ngăn ngừa tích tụ Cholesterol, giúp thành mạch thông thoáng và lưu thông hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mạch vành, đột quỵ não. Chất Pterostilbene có khả năng thúc đẩy Enzyme vận chuyển mỡ máu, giữ Triglyceride và Cholesterol ở mức ổn định, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh về tim mạch. Resveratrol làm giảm hư hại xảy ra với thành động mạch. Saponin trong điền thất nhân sâm giúp chống viêm nhiễm, Alpha-tocopherol tăng cường chức năng chống oxy hóa trong máu lên đến 50%.

Giải độc gan

Hỗn hợp tam thất mật ong không chỉ là nguồn cung cấp Protein tốt cho cơ thể, mà còn có các thành phần dinh dưỡng, Vitamin và khoáng chất giúp trung hòa kim loại nặng và hóa chất trong gan. Đồng thời chất oxy hóa thúc đẩy gan đào thải độc tố.

Giúp bổ máu

Các chị em sau khi sinh em bé nên dùng mật ong tam thất vì sẽ giúp hồi phục sức khỏe rất nhanh, đồng thời bổ sung lượng Vitamin và khoáng chất còn thiếu, giúp ngủ ngon hơn. Trong hỗn hợp này chưa sắt và kẽm rất tốt cho máu, chất Molypden giúp gia tăng hấp thụ sắt và cải thiện chức năng Enzyme. Tuy nhiên, cần chú ý pha với nước ấm khi sử dụng vì chúng còn chứa Axit phytic là chất có khả năng làm giảm hấp thụ sắt.

Cải thiện trí nhớ

Nhờ thành phần chứa nhiều dưỡng chất, các chất chống oxy hóa làm mạch máu lưu thông hơn, giúp máu lên não ổn định, từ đó giảm thiểu hiện tượng thiếu máu não, hoa mắt chóng mặt, đồng thời cải thiện trí nhớ tốt hơn. Ngoài các công dụng trên, tam thất mật ong còn giúp điều trị chứng ho khan, phụ nữ sau sinh đẻ bị băng huyết, huyết hôi không ra, ứ trệ gây đau bụng, trị kiết lỵ, sưng tấy, ứ huyết, người bị mệt mỏi, chóng mặt, nhức đầu, thiếu máu, mất ngủ thường xuyên.

Cách ngâm tam thất với mật ong

Chọn mua loại tam thất bắc củ tươi, to, càng lâu năm càng tốt. Mang rửa sạch, cạo vỏ, để ráo nước, sắt lát mỏng, cho vào lọ thủy tinh. Mật ong chọn loại rừng nguyên chất, đổ vào cho ngập điền thất nhân sâm. Ngâm độ từ 1-2 tháng là dùng được.

Cách uống tam thất mật ong

Mỗi ngày hai lần sáng và tối, mỗi lần lấy 2 thìa cà phê mật ong tam thất pha vào nước ấm uống. Tuy nhiên không nên dùng quá lâu trong thời gian dài nhé hoặc dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Một số câu hỏi về tam thất mật ong

Tam thất mật ong uống lúc nào

Một số chuyên gia phan tích rằng cả tam thất và mật ong đều có công dụng giải độc, kích thích chức năng tiêu hóa, vì vậy uống vào lúc đang đói là tốt nhất. Bạn có thể lựa chọn một trong 2 thời điểm là buổi sáng khi mới ngủ dậy hoặc là buổi tối trước khi đi ngủ.

Ăn tam thất với mật ong có béo không

Tam thất mật ong được dùng để bổi bổ sức khỏe của người gầy yếu, người vừa ốm dậy, phụ nữ sau khi sinh. Vì thành phần của mật ong có nhiều dưỡng chất, đặc biệt có đường. Vì vậy nếu lạm dụng sẽ gây tăng cân. Các chị em cần chú ý kết hợp luyện tập thể thao khi ăn điền thất nhân sâm mật ong nhé.

Uống tam thất mật ong có nóng không

Chúng ta đều biết mật ong không có tính nóng, còn tam thất có tính ôn. Vì vậy đối với người bình thường sử dụng điền thất nhân sâm mật ong là không hề bị nóng. Tuy nhiên đối với người có cơ địa nóng nếu sử dụng liên tục trong thời gian dài có thể gây mụn nhọt, ngứa ngáy. Vì vậy hãy chú ý dùng trong thời gian ngắn rồi dừng lại hoặc dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Tam thất ngâm mật ong để được bao lâu

Nếu tuân thủ các quy định chế biến như rửa sạch sẽ, để thật ráo nước, bảo quản nơi khô thoáng thì tam thất mật ong có thể để được thời gian từ 1 đến 2 năm. Sau thời gian đó nên bỏ đi vì có thể sinh độc nhé.

Cách bảo quản tam thất ngâm mật ong

Ngâm bằng bình thủy tinh có thể bảo quản được trong thời gian dài, bạn nên để ở vị trí khô thoáng, không có ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào, không để ở nơi ẩm ướt.

Tam thất ngâm mật ong bị sủi bọt

Nếu ngâm tam thất với mật ong mà bị sủi bọt thì nguyên nhân là do khâu sơ chế không đúng như không làm sạch sẽ điền thất nhân sâm, không để ráo nước. Còn dính nước là nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng sủi bọt nhé.

Những người không nên ăn tam thất mật ong

Đối với phụ nữ đang mang thai, trẻ em, người bị tiêu chảy hay những người đang bị chảy máu thì tuyệt đối không nên sử dụng tam thất mật ong. Còn những người bị cao huyết áp thì nên hạn chế dùng.

Cách bảo quản củ tam thất tươi

Củ tam thất tươi có thể bảo quản tương tự với các loại củ thông thường (củ cải, cà rốt). Sau khi đào lên, nên sử dụng sớm nhất có thể. Dùng không hết nên bỏ vào tủ đông. Không nên để lâu ngoài môi trường có nhiệt độ thường, dễ làm mốc, thối củ điền thất nhân sâm. Đối với củ điền thất nhân sâm tươi, không dùng ngay, phải đem sơ chế, sau đó phơi hoặc sấy khô. Để bảo đảm dược tính của củ, sau khi thu hoạch, rửa nhanh bằng nước sạch, tránh để cho nước ngấm vào thịt củ.

Về cách phơi sấy, phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-60oC. Làm khô bằng cách rang trực tiếp trên chảo hay tẩm với mỡ gà rồi sấy là hoàn toàn sai. Làm như vậy sẽ làm hỏng, giảm dược tính của điền thất nhân sâm.

Cách bảo quản củ tam thất khô

Củ tam thất khô cứng như đá phải đóng túi hoặc phong trong lọ kín, bảo quản ở nhiệt độ thường. Củ tam thất khô đặc biệt dễ ẩm mốc vào mùa mưa, mùa xuân, trong không khí ẩm ướt. Do đó, trong khoảng thời gian này, phải giữ điền thất nhân sâm ở nơi khô mát, kín khí. Thường xuyên kiểm tra túi, hộp đựng để đảm bảo chúng không bị hở, vỡ, làm giảm chất lượng thuốc. Kể cả tam thất khô hay tươi, đều nên bảo quản ở dạng nguyên củ, khi dùng, mới thái lát hoặc tán bột, dùng bao nhiêu, thái, tán bấy nhiêu. Vì khi để nguyên củ thời gian sử dụng của điền thất nhân sâm có thể kéo dài đến 24 tháng. Còn điền thất nhân sâm ở dạng miếng hay bột chỉ có hạn sử dụng 6-12 tháng.

Ngoài ra, ngâm điền thất nhân sâm trong rượu hay mật ong có thể kéo dài hạn sử dụng của điền thất nhân sâm. Khi ngâm tam thất với rượu, không cần bảo quản đặc biệt. Nhưng khi ngâm với mật ong nên tránh ánh sáng, để ở nơi nhiệt độ thấp.

Cách phân biệt tam thất bắc thật – giả

Khi mua và sử dụng củ tam thất giả, người dùng không chỉ tốn tiền mà còn phải chịu những rủi ro do việc sử dụng điền thất nhân sâm giả mang lại. Những kẻ làm giả tam thất thường dùng rất nhiều cách để ngụy trang. Chúng sử dụng những loại củ khác nhau để đánh tráo. Cần nhớ kĩ những đặc điểm của điền thất nhân sâm thất để tránh mua phải tam thất giả, kém chất lượng.

Tam thất thật

Đối với tam thất trồng, đa số củ có hình thoi hoặc hình con quay , nhìn giống con ốc đá), dài khoảng 3cm, đường kính 1-2cm. Mặt ngoài nhìn bằng mắt thường có màu xám vàng hoặc xám nâu. Đầu củ có nhiều mấu là vết sẹo của phần rễ cây bị cắt đi trong quá trình sơ chế. Cắt ngang củ sẽ thấy được phần thịt củ có màu xám xanh. Nếm thịt củ có vị hơi ngọt, hơi đắng, mùi thơm nhẹ. Củ điền thất nhân sâm tương đối rắn chắc, khó có thể bẻ bằng tay. Khi bị đập bằng vật nặng thì vỏ sẽ tách khỏi thịt củ. Mặt cắt củ điền thất nhân sâm rất mịn, không có vết nứt xốp. Đối với điền thất nhân sâm tươi, khi chưa sấy khô, cắt rễ, bề ngoài trông khá giống nhân sâm, màu nhạt hơn so với củ khô. Đối với điền thất nhân sâm rừng, thân củ dài hơn, có màu xám đen, đôi khi pha xanh. Củ này có vị đắng hơn rất nhiều so với điền thất nhân sâm trồng. Đối với bột điền thất nhân sâm, màu bột thường nhạt hơn so với màu củ. Nếu củ màu đen thì bột hơi xám, nếu củ màu nâu thì bột sẽ có màu nâu nhạt. Bột tam thất bắc thường có màu nhạt hơn so với màu vỏ củ

Tam thất giả

Củ điền thất nhân sâm giả không cứng như điền thất nhân sâm thật, dùng móng tay bấm sẽ thấy lún xuống. Tùy vào loại củ được dùng thay thế mà tam thất giả có đặc điểm khác nhau. Để làm giả củ tam thất bắc, những kẻ bán điền thất nhân sâm bắc giả thường dùng ba loại củ có hình thù hay dược tính tương tự với củ điền thất nhân sâm là khương tam thất, thổ tam thất (bạch truật nam) và hồi đầu thảo.

Tam thất gừng (tam thất nam)

Củ tam thất gừng có hình trứng hoặc hình tròn thuôn một bên. Phần vỏ củ có màu trắng vàng, có nhiều vòng ngang củ. Dùng dao cắt ngang củ sẽ thấy phần thịt củ có màu trắng ngà. Nếm thịt củ sẽ cảm thấy vị cay nóng và có mùi thơm như gừng.

Thổ tam thất (bạch truật nam)

Vị thuốc bạch truật nam hay còn thổ tam thất cũng hay bị nhầm lẫn với tam thất bắc. Những kẻ xấu lợi dụng điểm này làm giả bạch truật nam thành củ điền thất nhân sâm để bán giá cao. Củ của thổ tam thất có hình tròn hoặc gần tròn, kích thước trung bình to hơn củ điền thất nhân sâm. Củ thổ tam thất dài 4-5cm, đường kính 3-4cm. Mặt ngoài có màu nâu vàng, Cắt ngang củ thấy thịt củ có màu hơi vàng. Nếm thịt củ thấy vị hơi chát, nhạt, hơi ngứa và không có mùi.

Hồi đầu thảo

Hồi đầu thảo là loại dược liệu có nhiều dược tính khá giống tam thất. Củ hồi đầu thảo có hình tròn méo không đồng đều. Chiều dài củ ngắn hơn củ điền thất nhân sâm (1,5-2cm). Phần đầu củ sần sùi do vết sẹo lá rụng. Vỏ ngoài củ màu trắng bẩn, cắt ngang củ thấy thịt có màu trắng đục, nếm thịt củ thấy vị đắng, không có mùi. Ngoài ra, còn có các loại điền thất nhân sâm giả được làm theo các cách khác như: Trộn bột chì vào bột điền thất nhân sâm cho nặng cân (loại bột lẫn chì này thường nặng và có màu đen bóng, khác với màu đen xám hoặc nâu nhạt của bột thật) hay nhồi chì vào củ điền thất nhân sâm rỗng ruột. Đây là cách làm giả rất khó phân biệt và rất có hại cho sức khỏe nếu sử dụng. Do đó, khi mua củ điền thất nhân sâm không ham của rẻ và hãy chọn mua tại những địa chỉ uy tín.